Informacje ogólne
Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 zakłada realizację sześciu priorytetów:
- Promowanie zrównoważonego, innowacyjnego i konkurencyjnego rybołówstwa;
- Wspieranie zrównoważonej, innowacyjnej i konkurencyjnej akwakultury;
- Wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa;
- Zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich;
- Wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania;
- Zintegrowana Polityka Morska.
W ramach wymienionych priorytetów pomoc finansowa obejmować będzie nie tylko tradycyjnie rozumiane wsparcie sektora rybackiego, tak jak to miało miejsce w perspektywie finansowej 2007-2013, ale również nowe komponenty dotychczas finansowane z innych źródeł niż fundusze UE, takie jak: rynek rybny, kontrola i egzekwowanie przepisów, gromadzenie danych oraz zintegrowana polityka morska. Podobnie w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, oprócz rybołówstwa morskiego wsparciem będzie objęte rybołówstwo śródlądowe oraz akwakultura. W niewielkim zakresie także przetwórstwo.
Źródłem finansowania programu jest Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) na lata 2014-2020, który zastąpił Europejski Fundusz Rybacki, wdrażany w latach 2007-2013. Polsce przyznano ponad 531 mln euro, co wraz z wkładem z budżetu krajowego (ok. 179 mln euro) daje ok. 710 mln euro.
Samorząd Województwa Świętokrzyskiego wdraża Priorytet 4. Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej, w ramach którego pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej. W imieniu Samorządu Województwa zadania IP realizuje Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego
w Kielcach – Biuro PROW.
Priorytet 4. wdrażany jest za pomocą instrumentu RLKS (Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność). Realizacja RLKS w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze” ma służyć rozwojowi społeczno-gospodarczemu obszarów rybackich i obszarów akwakultury. Podstawowe reguły RLKS zostały przewidziane w Umowie Partnerstwa.
Instrument RLKS jest realizowany poprzez wdrożenie następujących działań:
- wsparcie przygotowawcze,
- realizacja lokalnych strategii rozwoju kierowanych przez społeczność, w tym koszty bieżące i aktywizacja,
- działania prowadzone w ramach współpracy.
Wsparcie przygotowawcze ma na celu podnoszenie kompetencji rybackich lokalnych grup działania (RLGD) i społeczności lokalnych, szkolenie i tworzenie sieci kontaktów oraz wypracowanie mechanizmów współpracy i włączenia lokalnych społeczności w celu przygotowania i wdrożenia lokalnej strategii rozwoju (LSR). Warunkiem rozliczenia przyznanego RLGD dofinansowania jest złożenie wraz z wnioskiem o płatność potwierdzenia złożenia strategii w konkursie na wybór LSR.
Realizacja lokalnych strategii rozwoju kierowanych przez społeczność polega na wspieraniu oddolnych inicjatyw, odpowiadających warunkom określonym w lokalnej strategii rozwoju, mających na celu:
- podnoszenie wartości produktów, tworzenie miejsc pracy, zachęcanie młodych ludzi i propagowanie innowacji na wszystkich etapach łańcucha dostaw produktów w sektorze rybołówstwa i akwakultury,
- wspieranie zróżnicowania działalności w ramach rybołówstwa przemysłowego i poza nim, wspieranie uczenia się przez całe życie i tworzenia miejsc pracy na obszarach rybackich,
- wspieranie i wykorzystywanie atutów środowiska na obszarach rybackich i obszarach akwakultury, w tym działania na rzecz łagodzenia zmiany klimatu,
- propagowanie dobrostanu społecznego i dziedzictwa kulturowego na obszarach rybackich i obszarach akwakultury, w tym dziedzictwa kulturowego rybołówstwa i akwakultury oraz morskiego dziedzictwa kulturowego,
- powierzenie społecznościom rybackim ważniejszej roli w rozwoju lokalnym oraz zarządzaniu lokalnymi zasobami rybołówstwa i działalnością morską.
Wybór operacji do finansowania ma charakter konkursu. Kryteria wyboru operacji określa RLGD w LSR. Kryteria podlegają ocenie samorządu województwa w procesie wyboru RLGD do realizacji LSR.
Wsparcie bieżącego funkcjonowania RLGD zapewnia sprawną i efektywną pracę RLGD, w tym sprawne funkcjonowanie biura RLGD oraz doskonalenie zawodowe osób uczestniczących w realizacji LSR.
Projekty współpracy mogą dotyczyć współpracy międzyterytorialnej lub transnarodowej pomiędzy RLGD lub RLGD i innymi lokalnymi partnerstwami publiczno-prywatnymi, które realizują LSR.
Zadania RLGD w ramach instrumentu RLKS:
- rozwijanie potencjału podmiotów lokalnych do opracowywania i realizowania operacji,
- opracowanie niedyskryminującej i przejrzystej procedury i kryteriów wyboru operacji, które pozwalają uniknąć konfliktów interesów, gwarantują, że co najmniej 50% głosów w decyzjach dotyczących wyboru pochodzi od partnerów spoza sektora publicznego, przewidują możliwość odwołania się od decyzji w sprawie wyboru i umożliwiają wybór w drodze procedury pisemnej,
- zapewnianie spójności ze strategią rozwoju lokalnego podczas wyboru operacji przez uszeregowanie ich pod względem ważności w zależności od ich wkładu w realizację celów strategii,
- opracowanie i publikowanie zaproszeń do składania wniosków, w tym określanie kryteriów wyboru na poziomie RLGD,
- przyjmowanie wniosków o wsparcie i dokonywanie ich oceny pod względem zgodności z celami strategii rozwoju, kryteriami wyboru oraz zgodności wydatków z przepisami prawa,
- wybór operacji i ustalanie kwoty wsparcia oraz, w stosownych przypadkach, przedkładanie wniosków do organu odpowiedzialnego za ostateczną weryfikację kwalifikowalności przed zatwierdzeniem (samorząd województwa),
- monitorowanie realizacji strategii rozwoju lokalnego i operacji będących przedmiotem wsparcia oraz przeprowadzanie szczegółowych działań w zakresie oceny związanych ze strategią rozwoju lokalnego,
- realizacja strategii zgodnie z postanowieniami umowy ramowej zawartej z samorządem województwa,
- przygotowanie planu komunikacyjnego wskazującego m.in. metody współpracy ze społecznością lokalną, konkretne grupy docelowe, cele i efekty oraz powiązanie z celami i wskaźnikami LSR.
Zadania samorządu województwa:
- wybór RLGD do realizacji Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR),
- zawarcie z RLGD umowy ramowej dotyczącej realizacji LSR,
- ocena poprawności przeprowadzenia konkursu na wybór operacji przez RLGD,
- przyznawanie pomocy i zawieranie umów o dofinansowanie z beneficjentami w ramach trybu podstawowego – konkursów ogłaszanych przez RLGD,
- przyznawanie pomocy i zawieranie umów z RLGD w ramach projektów grantowych,
- monitorowanie realizacji LSR przez RLGD oraz przeprowadzanie ewaluacji jej wdrażania,
- kontrola realizacji LSR pod względem jej zgodności z przepisami prawa i procedurami.